Λειτουργεί ξανά μετά από 39 χρόνια!
Του Ηλία Γιαννόπουλου
«Ζωή» πήρε από χθες ο μύλος του Μαυρογένη ή Κατσαμπρόκου – όπως είναι γνωστός – στους Μύλους Κυπαρισσίας, όπου ο «Παλιός Νερόμυλος» ξεκίνησε να λειτουργεί μετά από 39 ολόκληρα χρόνια, από την αγάπη, το μεράκι και την προσπάθεια των σημερινών ιδιοκτητών του, της οικογένειας Ιμιρζιάδη! Ο «Παλιός Νερόμυλος», μετά την ανακατασκευή του, που έγινε με σεβασμό στο περιβάλλον, τις παραδοσιακές τεχνικές και την ιστορία του, στεγάζει τρεις διαφορετικές δραστηριότητες, όπως ακριβώς και στο παρελθόν: νερόμυλο, παραδοσιακό καφενείο και μαγαζάκι με παραδοσιακά προϊόντα!
Η ιστορία του νερόμυλου
Ο παλιός νερόμυλος κτίστηκε και λειτούργησε πριν από το 1850. Είναι ο μύλος του Μαυρογένη ή του Κατσαμπρόκου. Ο 10ος νερόμυλος από μια σειρά μύλων (από αυτούς πήρε και την ονομασία του «Μύλοι» ο οικισμός, ο οποίος παλιότερα ήταν γνωστός και ως «Περιβόλια», από την εύφορη γη και τα πλούσια αγροκτήματα) που λειτουργούσαν με το ίδιο νερό, ξεκινά από ψηλά, τις Βρύσες, και τελειώνει στο γεφύρι των Μύλων. Απαρτίζεται από το μύλο και το νερόπυργο, την κύρια κατοικία του μυλωνά κι ένα βοηθητικό κτίσμα, ενώ σε αυτόν σώζεται κινητός εξοπλισμός, όπως παλιά μηχανήματα, μυλόπετρες, το υπόγειο πετρόχτιστο κανάλι που μετέφερε το νερό, εργαλεία, αλλά και αντικείμενα από την οικοσκευή του μυλωνά.
Οι μύλοι εγκαταλείφθηκαν σιγά σιγά, πλην του «Παλιού Νερόμυλου», ο οποίος λειτούργησε ως το 1974. Σταμάτησε να αλέθει, όταν ο Δήμος Κυπαρισσίας πήρε το νερό για να εξασφαλίσει επάρκεια ύδρευσης στην πόλη και αποζημίωσε το μυλωνά. Σε αντιστάθμισμα αυτής της απώλειας για τους κατοίκους του οικισμού ο Δήμος Κυπαρισσίας τα καλοκαίρια στους Μύλους παρέχει νερό από τον Αρκαδικό ποταμό, για να ποτίζονται τα πολλά περιβόλια που υπάρχουν.
Τελευταίος μυλωνάς ήταν ο Γιάννης Μαυρογένης του Δημητρίου. Αγόρασε, δε, το μύλο το 1942 από τον Μπραχάκο. Τα παλιά χρόνια η πρόσβαση στην περιοχή ήταν δύσκολη και γινόταν μόνο με άλογο. Για το λόγο αυτό, μάλιστα, ο νερόμυλος επιλέχθηκε και ως αρχηγείο των αντιστασιακών κατά την κατοχή 1941-1944, καθώς και των ανταρτών του ΕΑΜ μετά την απελευθέρωση.
Ο νερόμυλος πολλά χρόνια πριν από τον πόλεμο και μέχρι το 1945 ήταν και ταβέρνα. Μετά τον πόλεμο η ταβέρνα έγινε καφενεδάκι, μικρομπακάλικο και ψιλικατζίδικο. Έτσι συνέχισε να λειτουργεί και μετά το 1974 που σταμάτησε ο μύλος. Στο μαγαζί του μύλου σταματούσαν οι περαστικοί, πεζοί ή με τα άλογά τους, που περνούσαν για τα χωριά τους, της Τριπύλης. Στο μύλο, δε, έφταναν τα ξημερώματα και οι Κυπαρίσσιοι ξενύχτηδες για να ακούσουν τα αηδόνια!
Το περιβάλλον
Η πανέμορφη ρεματιά που υπάρχει και σήμερα, με την πυκνή βλάστηση και τα στενά περάσματα, ήταν γεμάτη αηδόνια, γκιώνηδες, κλαψοπούλια και γιδοβύζια. Το κτήμα του μύλου είναι ένα μνημείο της φύσης από καταβολής κόσμου, αφού ποτέ δεν έχει καλλιεργηθεί και δεν έχει δεχθεί λιπάσματα.
Το μονοπάτι της ρεματιάς μπορείτε να το ακολουθήσετε και σήμερα, απολαμβάνοντας μια θαυμάσια διαδρομή στη φύση, τον ήχο του νερού και τους υπέροχους παλιούς νερόμυλους με τις ωραίες γωνιές και τους τεράστιους πετρότοιχους. Το οινομαγειροταβερνείο του «Κλειδέρη», απέναντι από το μύλο, που λειτουργεί εδώ και 60 χρόνια, προσφέρει μια θαυμάσια θέα του μύλου και του καταπράσινου λόφου και, βεβαίως, εξαιρετικό φαγητό, με παραδοσιακές συνταγές και τοπικά ποιοτικά προϊόντα, για γευστικές απολαύσεις και γνήσια ελληνική διασκέδαση!
Η ανακατασκευή
Οι σημερινοί ιδιοκτήτες αγόρασαν το μύλο, το σπίτι με όλα τα πράγματά τους και με το κτήμα που τα περιβάλει, το 2005, λόγω της ομορφιάς του τοπίου. Είναι γνωστή, άλλωστε, η αγάπη και το ενδιαφέρον τους για την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη παλιών μνημείων, οικισμών, κτισμάτων κ.τ.λ. Για πολλά χρόνια απολάμβαναν μόνο τα λεμονοπορτόκαλα που παράγει το κτήμα, μέχρι που αποφάσισαν να ζωντανέψουν ξανά τον παλιό νερόμυλο!
Η ανακήρυξη του μύλου ως διατηρητέου μνημείου απαιτήθηκε από την 26η ΕΒΑ Καλαμάτας και την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Δυτικής Ελλάδας, «διότι αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα προβιομηχανικής εγκατάστασης και τον καλύτερα διατηρημένο μύλο εκτεταμένου δικτύου υδρόμυλων που αναπτύσσεται κατά μήκος του ιδίου ρέματος»! Στο, δε, Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων η ανακήρυξή του έγινε ομόφωνα. Η ανακατασκευή έγινε με απόλυτο σεβασμό στο παλιό κτίσμα, τηρήθηκαν όλες οι παραδοσιακές τεχνικές, επιλέχθηκαν παλιά υλικά, αλλά και φιλικά με το περιβάλλον, από τον ντόπιο πολυτεχνίτη Δημήτρη Παναγιωτακόπουλο (Ντουβίτσα).
Οι δραστηριότητες
Η ανακατασκευή του κτηρίου έγινε για να στεγάσει τρεις διαφορετικές δραστηριότητες, όπως ακριβώς και στο παρελθόν. Ο νερόμυλος λειτουργεί όπως παλιά, δηλαδή αλέθει σιτάρι. Το καφενείο ήταν και παλιά επιπρόσθετη λειτουργία του μύλου και σήμερα φιλοδοξεί να κρατήσει τον παραδοσιακό χαρακτήρα με προσφορά επιλεγμένων ροφημάτων, γεύσεων και ποτών.
Το μαγαζάκι που λειτουργεί στο ισόγειο προβάλλει την πλούσια προσφορά της φύσης στην ελληνική γαστρονομία, διαθέτοντας μια ποικιλία προϊόντων από γνήσια υλικά. Πολλά από αυτά, ο σημερινός «μυλωνάς» Νάσος Σμέρδης μαζεύει από τα βουνά της περιοχής και συσκευάζει μαζί με τη γυναίκα του, την Άννα, με γνώση, αγάπη και μεράκι.
Από χθες, λοιπόν, ξεκίνησε και πάλι η λειτουργία του «Παλιού Νερόμυλου» στους Μύλους Κυπαρισσίας, ο οποίος είναι επισκέψιμος για το κοινό, ώστε να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι την ιστορία, τα ήθη και έθιμα της περιοχής, απολαμβάνοντας όμορφες στιγμές στη φύση, ταξιδεύοντας στο χρόνο και την παράδοση!
Πηγή : tharros news
