Ενώ βρισκόμουν στην παραλία, παρατήρησα ότι σχεδόν όλα τα άτομα δίπλα μου ήταν με ένα κινητό τηλέφωνο στο χέρι. Βέβαια, αυτό δε συμβαίνει μόνο στην παραλία, αλλά σε όλες τις φάσεις της καθημερινότητάς μας. Αναρωτήθηκα, λοιπόν, κατά πόσο είμαστε εξαρτημένοι από το κινητό. Και κάπου εκεί αναπόλησα τις εποχές χωρίς αυτό το αντικείμενο που ήρθε για να κάνει τη ζωή μας πιο βολική (;). Εποχές που έβγαινες έξω και έλεγες «θα γυρίσω τότε» ή «πάω εκεί» και κατά μαγικό τρόπο ποτέ δε χανόμασταν ή ποτέ δε στήναμε κάποιον, αφού τότε που δεν υπήρχαν τα κινητά υπήρχαν τα στέκια και η συνέπεια. Γνώριζες ότι ο Χ θα είναι στο τάδε σημείο. Όταν έδινες ένα ραντεβού, ήσουν εκεί, στην ώρα σου, δεν έκανες 10 κλήσεις, τη μία να πεις «δε βρίσκω να παρκάρω», την άλλη «δε σε βλέπω» ή «τελικά δε θα έρθω». Επίσης, πώς να ξεχάσουμε τα τηλεφωνήματα στα σταθερά, για να μιλήσουμε σε ένα φίλο. Φυσικά, απαγορευτικές ώρες αποτελούσαν τα μεσημέρια και τα βράδια που η οικογένεια κοιμόταν, ενώ όταν καλούσαμε μιλούσαμε με τη δέουσα σοβαρότητα αλλά και ευγένεια, αν το σήκωνε κάποιος γονιός.
Ιστορία
Τα κινητά τηλέφωνα έκαναν την εμφάνισή τους στη χώρα μας το 1992, έχοντας μέγεθος παντόφλας, όπως λέγαμε, ενώ οι λειτουργίες τους περιορίζονταν στις κλήσεις και αργότερα στα μηνύματα. Κινητά χωρίς έγχρωμη οθόνη, χωρίς φωτογραφική μηχανή και, φυσικά, χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο. Τον πρώτο καιρό λειτουργούσαν μόνο στην Αττική και τα νησιά του Σαρωνικού, ενώ το κόστος απόκτησης ήταν απαγορευτικό για τους πολλούς. Οι συσκευές κόστιζαν από 700-1.400 σημερινά ευρώ, το τέλος ενεργοποίησης 85 ευρώ, το μηνιαίο πάγιο 40 ευρώ και το λεπτό ομιλίας 0,25 ευρώ. Έτσι, μόνο 1.000 ήταν οι συνδρομητές τις πρώτες μέρες του Ιουλίου του 1993. Εν συνεχεία το κινητό άρχισε να αποκτά όλο και πιο πολλούς χρήστες, αλλά και πιο πολλές δυνατότητες, για παράδειγμα παιχνίδια, κάμερα, χάρτες. Τελικά, φθάσαμε στο σημείο να μπορεί να αντικαταστήσει εν μέρει έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Σήμερα, εκτός από τις βασικές λειτουργίες, κάποιος μπορεί να σερφάρει στο ίντερνετ, να δει τα email του, να παίξει εκατοντάδες παιχνίδια, να εγκαταστήσει εφαρμογές και, φυσικά, να είναι συνδεδεμένος στο Facebook και να δείχνει άμεσα σε όλους πού είναι.
Οι χρήστες
Εμείς μιλήσαμε με απλό κόσμο για τη σχέση που έχει με το κινητό του και αν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς αυτό:
Βαγγέλης
Έχω πολύ καλή σχέση με το κινητό μου. Το θεωρώ χρήσιμο γιατί μπορείς να καλέσεις ανά πάσα ώρα και στιγμή. Νομίζω ότι θα μπορούσα να το αποχωριστώ, αν χρειαζόταν, αλλά πλέον έχει γίνει αναγκαίο. Πριν το αποκτήσω ήταν όλα πολύ διαφορετικά. Αρχικά όλοι ήμασταν στην ώρα μας, αφού δεν υπήρχε άλλος τρόπος επικοινωνίας. Πλέον με μια κλήση ή ένα μήνυμα όλα λύνονται.
Τάκης
Η σχέση μου με το κινητό είναι ερωτική, αφού δεν πάω πουθενά χωρίς αυτό και χρησιμοποιώ όλες τις εφαρμογές του. Δε θεωρώ ότι έχει αλλάξει τη ζωή μου, την έχει κάνει καλύτερη όμως, αφού, για παράδειγμα, μπορείς να απαθανατίσεις όλες τις στιγμές χωρίς να κουβαλάς μηχανή.
Πάνος
Το κινητό είναι σαν προέκταση του χεριού, δεν μπορώ να πάω κάπου χωρίς αυτό, κυρίως το χρησιμοποιώ για κλήσεις, email, social media κ.ά. Δεν ξέρω πώς είναι χωρίς κινητό, αφού είμαι αρκετά νέος και μεγάλωσα με αυτό. Πάντως, τις σχέσεις των ανθρώπων τα social media τις έχουν επηρεάσει, εφόσον το κινητό σού δίνει πρόσβαση σε αυτά, όπου και αν είσαι. Το μόνο κακό που κάνει είναι στη σωματική υγεία, πιστεύω.
Μάντυ
Το κινητό έχει γίνει επέκταση του χεριού, ειδικά όταν έχουμε ίντερνετ. Κάνει καλό, πιστεύω.
Πάνος
Ανάμεσα σε μένα και το κινητό υπάρχει ερωτική σχέση, και φυσικά δεν πάω κάπου χωρίς αυτό. Δεν το έχω μόνο για κλήσεις, αλλά χρησιμοποιώ όλες τις εφαρμογές του. Πριν το αποκτήσω αισθανόμουν ότι ήμουν στην εποχή των σπηλαίων. Σίγουρα, πάντως, έχει επηρεάσει τις ανθρώπινες σχέσεις, προς το κακό.
Αριστομένης
Με το κινητό έχω σχέση επαγγελματική, αφού με συνδέει με τους πελάτες μου, αλλά και με φίλους. Η αλήθεια είναι ότι πλέον δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς αυτό, αφού την άλλαξε ριζικά προς το καλύτερο, νομίζω. Τα δε κινητά νέας γενιάς δίνουν απεριόριστες δυνατότητες στο χρήστη, τόσο για την επικοινωνία όσο και για τη διασκέδασή του. Οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν επηρεαστεί σημαντικά με το κινητό, αλλά η σωστή χρήση του είναι άλλο ένα δώρο της τεχνολογίας στον άνθρωπο.
Κατερίνα
Δεν πάω πουθενά χωρίς το κινητό μου. Έχει τύχει να το ξεχάσω, να μη γυρίσω να το πάρω και μου έλειψε πάρα πολύ! Σπάνια το χρησιμοποιώ για κλήσεις πλέον - τουλάχιστον κλήσεις κινητής τηλεφωνίας. Το χρησιμοποιώ ως υπολογιστή: απαντώ σε e-mail, διεκπεραιώνω τις οικονομικές μου υποχρεώσεις (πληρωμές λογαριασμών κ.τ.λ.), σερφάρω στο ίντερνετ, επικοινωνώ με φίλους και συγγενείς μέσω Skype, viber, voxer και what's up και, φυσικά, ελέγχω τα διάφορα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, twitter κ.τ.λ.). Η ζωή μου πριν το αποκτήσω; Αυτό που έχει αλλάξει το smart phone στη ζωή μου είναι ότι πλέον δε χρειάζεται να ανοίξω τον υπολογιστή και μπορώ να κάνω όλες μου τις δουλειές ενώ είμαι στο αυτοκίνητο, στο δρόμο, στην παραλία... Επίσης, η επικοινωνία με φίλους από το εξωτερικό έχει γίνει πιο εύκολη και η συνολική επικοινωνία πιο οικονομική. Σίγουρα επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις, όπως καθετί άλλωστε που έχει να κάνει με αυτές. Φαντάζομαι ότι κι όταν εφευρέθηκε το τηλέφωνο άλλαξε τις ανθρώπινες σχέσεις κ.τ.λ. Δε νομίζω ότι μπορείς να πεις κάνει καλό ή κάνει κακό, έχει σίγουρα υπέρ και κατά. Το σίγουρο είναι ότι η τεχνολογία προχωρά και αναγκαστικά, αργά ή γρήγορα, την ακολουθείς. Το θέμα είναι η χρήση που επιλέγει να κάνει ο καθένας μας.
Γεωργία
Η σχέση μου με το κινητό μπορεί να θεωρηθεί απολύτως λειτουργική, συχνά δεν το παίρνω μαζί μου ή εν όψει διακοπών το κρατώ κλειστό. Μόνο για κλήσεις και ως ξυπνητήρι το χρησιμοποιώ. Έχω κινητό από τα 15, οπότε δε θυμάμαι πώς ήταν χωρίς αυτό, αλλά θεωρώ ότι στη χρήση του χρειάζεται μέτρο.
Γιώτα
Δεν πάω σχεδόν πουθενά χωρίς το κινητό μου, ενώ δεν το χρησιμοποιώ μόνο για κλήσεις. Η ζωή μου πριν το αποκτήσω ήταν καλύτερη, αλλά πλέον δε γίνεται να γυρίσουμε πίσω. Ό,τι νέο, επηρεάζει τη ζωή μας αλλά και τις ανθρώπινες σχέσεις. Επίσης δεν μπορείς να πεις «είναι καλό ή κακό», αφού όλα τα πράγματα έχουν δύο όψεις.
Τζωρτζίνα
Πιο παλιά το κινητό ήταν προέκταση του χεριού μου, ίσως μέσω αυτού να προσπαθούσαμε να κρατήσουμε την αυταπάτη μιας κοινωνικής σχέσης, στην πορεία άρχισα να κουράζομαι και να επανεκτιμώ τη σχέση πρόσωπο με πρόσωπο και λιγότερο την τηλεφωνική. Εν μέρει είναι χρήσιμο για τις έκτακτες ανάγκες ή την επικοινωνία με δικούς σου ανθρώπους που είναι μακριά ή αδύνατο να τους βρεις. Από την άλλη, προσθέτει άγχος και σίγουρα κλέβει προσωπικές στιγμές και ελευθερία.
Τέσσυ
Θα ήθελα να περιγράψω κάτι που έζησα πρόσφατα. Σε διπλανό τραπέζι κάθονταν τέσσερα παιδιά και η μπάλα, τα βατραχοπέδιλα και τα νεροπίστολα είχαν αντικατασταθεί από 4 τελευταίας τεχνολογίας smartphones. Η εικόνα ήταν το λιγότερο λυπηρή.
Κρίνω, βέβαια, εξ ιδίων τα αλλότρια, αλλά στη δική μου εποχή, που δεν είναι και τόσο μακριά, τα κινητά χρησίμευαν για την απλή επικοινωνία των ανθρώπων, για την πιο άμεση και εύκολη επαφή.
Η σχέση μου τώρα με το κινητό προσπαθώ να παραμένει η ίδια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν κάνω χρήση κάποιων συγκεκριμένων εφαρμογών, που, αν μη τι άλλο, είναι αρκετά χρήσιμες σε κάποιες περιπτώσεις. Σίγουρα πολλοί από εμάς θα έχουν παρατηρήσει ότι δεν μπορούν να κάνουν βήμα χωρίς το κινητό τους. Αλλά ας θυμηθούμε πόσες λιγότερες φορές ήμασταν ασυνεπείς με τους φίλους μας όταν δεν είχαμε κινητό, πόσο πιο επικίνδυνο ήταν να πάρεις στο σπίτι αυτού ή αυτής που σε ενδιέφερε και να πεις «καλησπέρα, μου δίνετε τον ή την τάδε». Πόσο πιο γλυκά χτυπούσε το θυροτηλέφωνο κι έλεγες «για μένα είναι»... Τώρα υπάρχουν πολλές φορές που λέω «θα αφήσω το κινητό στο σπίτι ή θα το κλείσω για τρεις μέρες». Στην πρώτη μέρα, βέβαια, το έχω ανοίξει, γιατί τελικά η συνήθεια είναι η δεύτερη φύση του ανθρώπου.
Η δε ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη δε μας επιτρέπει να παρακολουθούμε τις αλλαγές και την αιτία αυτών των αλλαγών. Η προσοχή μας στρέφεται μόνο στην απόκτηση του καινούργιου μοντέλου, στη σύγκριση των δυνατοτήτων και των εφαρμογών του και στην τελική μας αποξένωση. Θα επιστρέψω στο παράδειγμα των παιδιών στην παραλία. Το ομαδικό παιχνίδι που θα μπορούσαν να έχουν αναπτύξει, που βοηθά στην κοινωνικοποίησή τους, έχει αντικατασταθεί από το ατομικό, μπροστά από μία οθόνη κινητού τηλεφώνου.
Από την άλλη, το κινητό τηλέφωνο, όπως καθετί που έχει δημιουργηθεί για την επικοινωνία των ανθρώπων, βοηθά την επαφή μόνο όταν δεν την υποκαθιστά. Δεν είμαι ενάντια στην εξέλιξη, ούτε στην ανάπτυξη, αλλά προσδοκώ μια ανάπτυξη που θα μας φέρει πιο κοντά, που θα βελτιώσει τις σχέσεις μας και θα δώσει σημάδια στους ανθρώπους ότι δεν είναι μόνοι, ότι όταν κλείνει μια πόρτα ενός σπιτιού ή η γραμμή του τηλεφώνου η επαφή εξακολουθεί να υπάρχει. Σκεφτείτε πόσο όμορφες ήταν οι γειτονιές, οι πόρτες που έμεναν ανοιχτές και δεν κλείδωναν, οι παρέες που συναντιούνταν τυχαία και περνούσαν όλο το βράδυ κουβεντιάζοντας μέχρι το ξημέρωμα.
Αν τα κινητά τηλέφωνα, τελικά, κάνουν καλό ή κακό; Δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά. Αυτό που σίγουρα ξέρω είναι ότι ο τρόπος που ο άνθρωπος κάνει χρήση αυτού που δημιούργησε δείχνει ως ένα βαθμό την ποιότητά του και τη δύναμη που έχει να απέχει από τη μάζα και τα πρότυπα που εκείνη ορίζει σε όλα. Ακόμα και στην επικοινωνία. Η εποχή αυτή μπορεί να μας κάνει να έρθουμε πολύ κοντά. Πρέπει όλοι να δώσουμε αυτή την ευκαιρία στον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας. Ούτως ή άλλως, μας το χρωστάμε...
Η ψυχολόγος
Για το συγκεκριμένο θέμα μάς μίλησε και η ψυχολόγος Γιώτα Παπαγεωργίου: «Σήμερα, το κινητό έχει γίνει για τους περισσότερους από εμάς, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, κοινωνικής τάξης, προέκταση του χεριού μας. Για να το πούμε αλλιώς, κοντεύουμε να μην μπορούμε να ζήσουμε χωρίς το κινητό μας.
Αλήθεια, τι ακριβώς ήταν αυτό με το οποίο το κινητό κέρδισε μια για πάντα μια θέση στην τσάντα, στην τσέπη μας και αδιαφιλονίκητα στη ζωή μας;
Κατ’ αρχήν, δεν είναι τίποτε άλλο από ένα χρήσιμο εργαλείο επικοινωνίας. Ήρθε, όμως, ακριβώς στη σωστή εποχή, που οι άνθρωποι, όλο και πιο πολυάσχολοι, όλο περισσότερο κινητικοί και δραστήριοι, δεν μπορούσαν παρά να καλοδεχτούν μια συσκευή που θα τους επέτρεπε να μπορούν να επικοινωνήσουν ανά πάσα στιγμή, από οπουδήποτε με οποιονδήποτε, χωρίς να χρειαστεί να γυρίσουν σπίτι τους, να ψάξουν για θαλάμους ή τηλεφωνικά κέντρα, να έχουν πάνω τους κέρματα, κάρτες, τηλεφωνικούς καταλόγους και ατζέντες.
Μέσα σ’ αυτό το μικρό τηλεφωνάκι είναι κατά κάποιον τρόπο αποθηκευμένη όλη η κοινωνική ζωή και δραστηριότητα του καθενός μας: αγαπημένα πρόσωπα, φίλοι, συγγενείς, συνάδελφοι, συνεργάτες, απλοί γνωστοί, εστιατόρια, σινεμά, μάστορες, γιατροί, οι πάντες. Και αντιστρόφως, το δικό μας τηλέφωνο –το κινητό ως επί το πλείστον- είναι καταχωρημένο σε δεκάδες κινητά άλλων ανθρώπων, πολύ κοντινών έως σχεδόν αγνώστων. Αν κάνουμε το αδιόρθωτο λάθος να μην έχουμε φροντίσει να καταγράψουμε όλα αυτά τα ονόματα και τηλέφωνα και κάπου αλλού, τότε η απώλεια του κινητού μας ισοδυναμεί με μία μέτρια καταστροφή.
Από τη στιγμή που το κινητό έγινε αναγκαίο εξάρτημα για όλους, στις σχέσεις μας άλλαξαν πολλά. Μπορεί, όμως, να συνέβη και το αντίστροφο: το κινητό έγινε αναγκαίο, επειδή στις σχέσεις μας είχαν αρχίσει να αλλάζουν πολλά.
Και όσο κι αν το κατηγορούμε –όπως και τα άλλα καινούργια μέσα -, ότι υπονομεύει την ικανότητα επικοινωνίας μας και μας ωθεί σε μια πολύ απόμακρη και επιφανειακή επαφή με πολύ κόσμο, ίσως θα έπρεπε να αναρωτηθούμε αν θέλουμε, αν επιδιώκουμε κάτι πιο κοντινό. Αν είμαστε σε θέση, αλλά και αν θα μας άρεσε, σ’ εμάς τους υπερδραστήριους ανθρώπους του εικοστού πρώτου αιώνα, να περνάμε κάθε απόγευμά μας κάνοντας πολύωρες επισκέψεις ακόμα και στους μισούς απ’ αυτούς που έχουμε καταχωρημένους στη λίστα επαφών μας. Αν είμαστε ειλικρινείς, πολλοί από μας θα απαντήσουν αρνητικά. Όχι, δεν είμαστε σε θέση αλλά και δεν μπορούμε και δεν την ξέρουμε πια αυτή την επικοινωνία. Το κινητό είναι ο καλύτερος φίλος μας, γιατί μας επιτρέπει να αποφασίζουμε εμείς, πόση επαφή θέλουμε, πότε και με ποιον. Είμαστε συνδεδεμένοι, αλλά ταυτόχρονα ανεξάρτητοι. Τουλάχιστον έτσι μας αρέσει να πιστεύουμε.
«Το κινητό είναι ο καλύτερος φίλος μας, γιατί μας επιτρέπει να αποφασίζουμε εμείς, πόση επαφή θέλουμε, πότε και με ποιον. Είμαστε συνδεδεμένοι, αλλά ταυτόχρονα ανεξάρτητοι. Τουλάχιστον έτσι μας αρέσει να πιστεύουμε…»
«Μέσα σ’ αυτό το μικρό τηλεφωνάκι είναι κατά κάποιον τρόπο αποθηκευμένη όλη η κοινωνική ζωή και δραστηριότητα του καθενός μας»
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
Πηγή : tharros news
